Toen ik net was overgestapt van het ‘harde’ bedrijfsleven naar het ‘softe’ onderwijs, verbaasde ik me over de aanhoudende klacht van werkdruk door het onderwijzend personeel. Hoe kun je klagen over werkdruk als je ruim tien weken vakantie per jaar hebt en je per uur voor de klas, bijna de helft erbij krijgt voor voorbereiding en nazorg?
Zelf heb ik honderden uren lessen en trainingen verzorgd, exclusief voorbereiding en nazorg. Dus ik weet wat het is om hard te werken in het onderwijs. Mijn lesgeven kwam altijd voort uit mijn werk als marketeer of vanuit een consultancy opdracht tot verbetering van het een of ander. Vooral de voorbereiding zag ik helemaal niet als behorend bij de lessen of trainingen. Als je dat allemaal niet meetelt, is het lesgeven zelf inderdaad vaak een feestje waar je juist energie van krijgt. Maar als je al die uren voorbereiding, wikken en wegen, zoeken en schrappen wel meetelt, begint het langzaam misschien te dagen waarom onderwijs echt niet alleen maar het leuk zijn is, voor een groep leerlingen, studenten of professionals.
Als je het juiste vak hebt gekozen, vind je het vast ook leuk om nieuwe ontwikkelingen bij te houden. Het wordt echter anders als het een verplichting wordt omdat je anders achterloopt in je lessen. Natuurlijk, het leven is één lang leerproces (LLO, een leven lang ontwikkelen of LLL, een leven lang leren, noem het zoals je wilt), dat geldt voor ons allemaal. Als je niet in het onderwijs zit, kon je best eens een jaartje of twee, drie overslaan zonder al te grote gevolgen. In het onderwijs kan dat niet. Want als jij het al niet bijhoudt, de officiële instanties doen dat (gelukkig) wel en verplichten jou om je lessen af te stemmen op nieuwe kwalificatiedossiers. Er bestaat geen rustig voortkabbelend treintje in het onderwijs, het is geen relaxed administratief baantje waar alleen de formulieren om de zoveel jaren veranderen.
In het onderwijs speelt er maar één persoon de hoofdrol en dat is de leerling of de student. Dat is de enige reden waarom je als docent zo druk bent. De studentenpopulatie lijkt steeds meer te veranderen. Steeds vaker zijn er studenten met een stevige hulpvraag, die extra ondersteuning en tijd nodig hebben. Misschien komt het doordat de maatschappij zo verandert. Harder en egoïstischer lijkt het wel. Meer alleenstaande ouders, meer populisme waar je aan moet wennen en social media die meedogenloos is. Wantrouwen in de overheid op alle niveaus en diezelfde overheid die zich steeds verder heeft teruggetrokken en nu sterk bezuinigd op alle broodnodige diensten. Bovendien is het als student niet makkelijk om in deze tijd op te groeien met klimaatverandering, oorlogsdreiging en scherpe polarisatie op global niveau.
Niet alleen studenten moeten zich in deze wereld staande houden, dat geldt ook voor docenten, die bij uitstek degenen zijn die het juiste voorbeeld moeten geven. Ga er maar aanstaan!
We hebben het mbo onderwijs onderverdeeld in niveau’s, van niveau 1 tot en met 4. Het eerste niveau is voor studenten die op allerlei gebied veel ondersteuning nodig hebben, in het vierde niveau zie je studenten die al veel zelfstandiger kunnen werken en zelfstandig kunnen studeren en leren.
Met een diploma op het tweede niveau heb je een zogenaamde start-kwalificatie. Officieel ben je dan voldoende toegerust om de maatschappij in te gaan. En dat is ook zo! Zo’n diploma biedt een werkgever vertrouwen dat zo’n jongen of meisje het vakgebied begrijpt en de vaardigheden heeft om daarin verder te leren. Maar daar is veel aan vooraf gegaan! De docenten die op N2 lesgeven, leveren topsport! Het is niet alleen het vak dat ze de studenten moeten bijbrengen, het zijn volwaardige levenslessen, soms haast therapeutische sessies en in elk geval veel persoonlijke ondersteuning dat allemaal nodig is om die studenten zover te krijgen dat ze mee kunnen draaien in de maatschappij. Niet zelden omdat deze jongens en meisjes het niet altijd van huis meekrijgen.
Dat gaat veel verder dan het bijhouden van je vak! Dit is het aanvullen van je werk met een extra vak! Natuurlijk zijn er specialisten in het onderwijs die hierbij kunnen helpen, maar bottem-line sta je alleen voor de klas en ben jij het eerste aanspreekpunt.
Inmiddels snap ik waarom er zoveel aandacht is voor werkdruk in het onderwijs. En die vakanties zijn hard nodig om jezelf weer op te laden voor de volgende periode hard werken om van jongens en meisjes, mannen en vrouwen te maken die zo hard nodig zijn als professionals in de maatschappij.
Reactie plaatsen
Reacties