Afgelopen woensdag werd Charlie Kirk vermoord tijdens een bijeenkomst op de universiteit in Utah. Een koelbloedige politieke moord. Een moord die, net als elke moord, te veroordelen is. Maar zoals bij bijna elke politieke moord blijkt dan dat de politiek belangrijker is dan het slachtoffer. Nog voordat de dader bekend was, had Trump half Amerika (radical left and democrats) al beschuldigd en veroordeeld, Wilders had z’n polariserende tweets al verstuurd en hetzelfde T-shirt dat de dader aanhad, stond voor vijfhonderd dollar op de Amerikaanse marktplaats.
Kirk was een zeer uitgesproken activist die al op zijn achttiende de kantine van zijn middelbare school bezette vanwege de te hoge prijzen van de broodjes.
Als fervent aanhanger van Trump én vanwege zijn miljoenen volgers, was hij een geziene gast in het Witte Huis. Maar in het sterk gepolariseerde Amerika is dat behalve misschien een eer ook een risico. En als je zelf dan ook nog eens stevig meedoet met die polarisatie, was dit misschien wel een te verwachten resultaat. Een moord, dus ook een politieke moord, is altijd te veroordelen. In dit geval treur ik echter niet zozeer om de man, wel om de moord.
Misschien wel omdat deze politieke activist op vileine manier haat en verdeeldheid wist te zaaien, terwijl hij het juist deed voorkomen alsof hij het tegengestelde deed. Zo zou hij open staan voor debat, maar hij had altijd het voordeel van ‘The man from the public’. Men was voor hem gekomen en zijn supporters overstemmen met gemak die ene tegenspreker. Kirk was een rappe prater die met ingestudeerde one-liners het pleit altijd naar zich toe wist te trekken. Door het publiek, zijn publiek, te gebruiken als derde man in de discussie, overstemde hij elke tegenstander. Net als ook op zijn social media kanalen de filmpjes slim gesneden zijn zodat zijn gelijk overduidelijk is. Slim en begrijpelijk, maar niet eerlijk.
De grote vraag is nu wat Amerika gaat doen. Welke politieke kant gaat hier garen bij spinnen? Wordt hij een martelaar in het rijtje JFK, Robert Kennedy en Martin Luther King, zoals her en der wordt gesuggereerd, of zijn we hem over een maand of twee alweer vergeten? Overigens zou een positie in dat rijtje een zware overwaardering zijn in mijn ogen, net als de Nederlandse vergelijking met de politieke moord op Fortuyn, maar de suggestie alleen al geeft aan hoeveel invloed deze man had.
In een lezenswaardig artikel van Bas Blokker in het NRC van zaterdag 13 september haalt hij hoogleraar aan de universiteit van Chicago, Robert Pape aan die al sinds 2021 enquetes afneemt waarin naar meningen over politiek geweld wordt gevraagd. In de enquete van mei dit jaar zegt 40% van de democraten dat ze zich zouden kunnen vinden in de gedachte dat Trump met geweld zou worden verwijderd van het politieke toneel. 25% van de republikeinen vindt de inzet van militairen prima voor het neerslaan van protesten tegen Trump. “Een ruime verdubbeling ten opzichte van de herfst van 2024”, aldus Pape. Steun voor geweld als oplossing voor politieke meningsverschillen groeit gestaag.
Het is niet de moord op Kirk die dit soort gevoelens oproept, het is de groeiende (politieke) onverdraagzaamheid die emoties en geweld uitlokt. Gevoelens die gevoed worden door dit soort lieden, inclusief de president van Amerika, inclusief opportunisten als Wilders en inclusief ongenuanceerde roepers op social media. Is dat dus ‘eigen schuld, dikke bult’, of is het de stelselmatige afbrokkeling van onze democratische waarden in een gestaag veranderende wereld waarin democratie een verouderd concept is?
Gaan we het begin van de vorige eeuw herbeleven? Met veel geavanceerdere middelen die veel sneller en breder dood en verderf zaaien. Gaat het ons lukken om onszelf uit te roeien nog voordat de klimaatcrisis dat lukt?
Misschien voor de aarde nog niet eens zo gek.
Reactie plaatsen
Reacties